Μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου, αλλά και μυστικισμού πέρασε η εκμάθηση της Capoeira από τη μία γενιά στην άλλη. Η ενότητα αυτή είναι αφιερωμένη στους μύθους που συνεχίζουν να συναρπάζουν όλους εκείνους που αφιερώνουν ψυχή τε και σώματι σε αυτήν την πανάρχαια τέχνη.

Εξερευνήστε τις ιστορίες και τους μύθους που χάραξε ανεξίτηλα ο ρυθμός της Capoeira!

Maculelê

Δύσκολο να εξακριβωθεί ποιο πρόσωπο ήταν ο Maculelê, αν όντως υπήρξε στα αλήθεια, ή τον γέννησε η φαντασία των απλών ταλαιπωρημένων ανθρώπων. Παρόλα αυτά δύο είναι οι πιο γνωστές ιστορίες που μιλούν για αυτόν και εξυμνούν το θάρρος του.

Στην πρώτη εκδοχή του μύθου έχουμε δύο φυλές κάπου στη Βραζιλία. Η μία ήταν ειρηνική, ενώ η άλλη πολεμοχαρής και συνέχεια έκανε επιθέσεις στην πρώτη αρπάζοντας και καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά της. Κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης, ένα αγόρι με το όνομα  Maculelê, σήκωσε δύο πεσμένα ξύλα και χρησιμοποιώντας τα ως μοναδικό όπλο υπερασπίστηκε τη φυλή του. Οι πολεμιστές της φυλής εκείνης δεν επιτέθηκαν ποτέ ξανά στη φυλή που γέννησε τον  Maculelê.  Στη μνήμη του αγοριού που τόσο γενναία υπερασπίστηκε τον τόπο του, η φυλή του το τίμησε δημιουργώντας τον αλληγορικό μαχητικό χορό

Στη δεύτερη εκδοχή μεταφερόμαστε σε ένα χωριό της Δυτικής Αφρικής που έχει εμπλακεί σε μια πολεμική σύγκρουση στην ευρύτερη περιφέρεια της αποικίας. Εκτός των πολεμιστών του χωριού στην σύγκρουση αυτή συμμετείχαν και όλοι οι αρτιμελείς άνδρες με αποτέλεσμα πίσω να έχουν μείνει χωρίς προστασία οι γυναίκες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι. Το ξημέρωμα της επομένης, οι κάτοικοι δέχθηκαν επίθεση από ένα μικρό κομμάτι του στρατού των εχθρών τους. Ο αιφνιδιασμός της επίθεσης ήταν τέτοιος που δεν άφησε κανένα περιθώριο αντίστασης στους λιγοστούς κατοίκους. Ξαφνικά, εκεί που κάθε ελπίδα είχε χαθεί, ένα νεαρό αγόρι πήρε δύο ξύλα από το έδαφος και με αυτά πολέμησε τον ξένο στρατό. Ο ηρωισμός του έδωσε στους κατοίκους το κουράγιο και το θάρρος που χρειάζονταν για να αμυνθούν. Το αγόρι έγινε θρύλος και το κατόρθωμα του αναπαριστάται στον πολεμικό χορό Maculelê.

Zumbi dos Palmares

Ο Zumbi γεννήθηκε το 1655 και ήταν ο τελευταίος αρχηγός του Quilombos dos Palmares. Στην ηλικία των έξι ετών δόθηκε ως σκλάβος στον Πορτογάλο ιερέα Antonio Melo. Βαφτίστηκε καθολικός και έλαβε το όνομα Francisco. Δίπλα στον Πατέρα Αntonio έμαθε την Αγία Γραφή, λατινικά και πορτογαλικά. Το 1670 ο δεκαπεντάχρονος πλέον Zumbi το έσκασε και επέστρεψε στην γενέτειρα του, εκεί έγινε σύντομα γνωστός για τη φυσική του διάπλαση, τις ικανότητες του στην Capoeira και την στρατηγική. Ήδη από τα είκοσι του είχε τον σεβασμό όλων και έγινε στρατηγός.

Το 1678 ο κυβερνήτης του Pernambuco, Pedro Almeida, ήρθε σε επαφή με τον αρχηγό του Quilombos dos Palmares, τον Βασιλιά Ganga Zumba. Ο Almeida πρότεινε να μείνουν στο Palmares οι φυγάδες σκλάβοι υπό τον όρο πως το Palmares θα υπάκουε από αυτό το σημείο και έπειτα στον πορτογαλικό νόμο. Ο Gunga Zumba συμβιβάστηκε, όμως όχι και ο Zumbi. Απορρίπτοντας την προσφορά των Πορτογάλων προκάλεσε τον Βασιλιά Ganga Zumba για την αρχηγία.

Ως νέος αρχηγός του Palmares ανέλαβε την αντίσταση κόντρα στις επίσημες πορτογαλικές αρχές. Το 1694, οι διοικητές της πορτογαλικής αποικίας της περιοχής του Sao Paulo επιτέθηκαν με το πυροβολικό τους και με την βοήθεια της φυλής των Καφούζου  κατάφεραν και κατέστρεψαν το Palmares. Μετά από σκληρό αγώνα ο Zumbi διέφυγε με πληγωμένο πόδι και απέφυγε την σύλληψη  μέχρι την στιγμή που τον πρόδωσε κάποιος μέσα από το Quilombo σε αντάλλαγμα της ζωής του, όταν τον έπιασαν οι Paulistas.

Ο "Μαύρος Ήρωας" ή "Πολεμιστής της Ελευθερίας", όπως ονομάστηκς στη συνέχεια, αποκεφαλίστηκε στις 20 Νοεμβρίου 1694 και το κεφάλι του διαπομπεύτηκε προς παραδειγματισμό, όλων των εξεγερμένων. Σήμερα η 20η Νοεμβρίου γιορτάζεται ως η "Μαύρη μέρα συνείδησης" και είναι αργία για 5 πολιτείες της Βραζιλίας. 

Dandára dos Palmares

Η Dandara του Palmares ήταν σύζυγος του Zumbi και μαζί είχαν τρία παιδιά. Ήταν πολύ δυνατή γυναίκα με πολλές δραστηριότητες στο Quilombo καθώς ήταν ηγέτης της γυναικείας φάλαγγας του Palmares. Εκτός αυτού ήξερε να χειρίζεται άψογα τα όπλα, ήταν γνωστή για την εξαιρετική της τεχνική στην Capoeira.

Η δράση της εντός του Quilombo ήταν ζωτικής σημασίας και αφορούσε ένα μεγάλο φάσμα εργασιών. Φρόντιζε τα παιδιά με βαριές αρρώστιες, τους ηλικιωμένους και όσους είχαν σωματικές βλάβες από τις σαδιστικές τιμωρίες των αφεντάδων τους. Βοηθούσε στην καλλιέργεια του καλαμποκιού, ζαχαροκάλαμου και γλυκοπατάτας, βασικών ειδών διατροφής για τα μέλη της εξεγερμένης αποικίας.1

Στις 6 Φεβρουαρίου 1694, όταν οι Paulistas κατέκτησαν το Palmares, η Dandara πήδηξε κατά την αιχμαλωσία της στην άβυσσο ενός λατομείου προκειμένου να γλιτώσει την σκλαβιά. Τόσο η ζωή της όσο και το τέλος της αποτελούν το μέγιστο παράδειγμα στον αγώνα για ελευθερία.